--[13]--
شرح وظائف روحانيون
معاونت امور روحانيان بعثه مقام معظم رهبري در راستاي وظايف خود و بر حسب تجربيات مفيدي كه طي ساليان متمادي از طريق شما عزيزان كسب كرده، براي سهولت بيشتر، استفاده بهتر و برگزاري سفري پُربار و ارزشمند نكاتي را كه در انجام صحيح حج مفيد و لازم است در محورهاي ذيل تقديم مي دارد:
الف: توصيه هاي معاونت امور روحانيون.
ب: مسائل آموزشي و احكام مناسك.
ج: اسرار و معارف حج.
د: آشنايي با تاريخ و اماكن.
هـ: مسائل اخلاقي و تربيتي.
و: مسائل سياسي و اجتماعي.
بدون شك توجه به نكات فوق و به كار بستن مواردي كه به آنها اشاره خواهد شد، در عملكرد عزيزان روحاني و در ارزيابي گزينش آنان مؤثر خواهد بود.
--[14]--
* الف. توصيه هاي معاونت امور روحانيون
1. التزام به سياست هاي بعثه مقام معظم رهبري و دستورالعمل هاي ابلاغي.
2. رعايت شئون روحانيت در كليه مراحل سفر.
3. حضور با لباس روحانيت در مسجدالنبي و مسجدالحرام.
4. اجتناب از پذيرفتن نيابت غير تبرعي در نماز طواف و موارد مشابه آن.
5. خودداري از واسطه شدن در گرفتن امضا و تائيديه براي مديران و خدمه كاروان.
6.پرهيز از مواضع تهمت.
7. حفظ و تقويت نشاط جسمي و روحي در طول سفر.
8. انعكاس پيشنهادهاي عملي در جهت رشد و بهينه سازي برنامه ها.
9. شركت بموقع، در جلسات داخلي و منطقه اي بعثه، همراه با زائران در جلسات عمومي و دعاي كميل و غيره.
10. گزارش بموقع عملكرد و تكميل فرم هاي لازم هنگام ورود به كشور عربستان.
11. همكاري با رابطين روحانيون و پاسخ به سؤالات آنان.
12. پرداخت وجوه شرعيه و نذورات به بخش مربوطه در بعثه.
13. كوشش در جهت تحكيم اساس اعتقادات زائران.
14. همكاري با مدير و مطلع ساختن او در جهت پيش بيني نيازهاي فرهنگي.
15. پرهيز از اِعمال نظر شخصي، تك روي، و مقابله با مدير و
--[15]--
زائران.
16. تلاش در كاهش مشكلات كاروان و تنش هاي زائران.
17. ايجاد جو محبت، دوستي و خيرخواهي در بين اعضاي كاروان و زائران.
* ب. مسائل آموزشي و احكام
1. تشكيل حداقل ده جلسه توجيهي و آموزشي براي زائران قبل از سفر.
2. برنامه ريزي قبلي براي تقسيم وقت جلسه به بيان: احكام، اسرار و معارف، تاريخ، مسائل اخلاقي، تربيتي، اجتماعي و سياسي.
3. رعايت اختصار و گويابودن مطالب و متناسب بودن آن با حال زائران.
4. طبقه بندي زائران و انتخاب بهترين شيوه آموزشي مناسب براي آنان.
5. رعايت زمان بندي در جلسات و حضور بموقع در آن.
6. شركت در جلسات آموزشي توجيهي بعثه مقام معظم رهبري.
7. اصلاح قرائت، تلبيه و رسيدگي به حساب سال زائران.
8. پاسخ صحيح به سؤالات ديني و رسيدگي به امور معنوي زائران.
9. نظارت، كنترل و حصول اطمينان از انجام اعمال زائران.
10. هماهنگي با روحانيون ساير كاروان هاي محل استقرار جهت ارائه خدمات.
11. معرفي كتاب هاي مناسب براي مطالعه به زائران جهت بالابردن سطح علمي آنان.
--[16]--
12. آموزش ساده احكامي كه در صحت مناسك لازم و مؤثر است.
13. بيان مسائل شرعي مطابق فتواي مرحوم امام خميني (ره) و پاسخ به سؤالات زائران برابر فتواي مرجع تقليد خودشان.
14. پرهيز از بيان مسائل نگران كننده و هول آفرين.
15. تشكيل جلسات اختصاصي براي بانوان و توجيه آنان نسبت به احرام از مسجد شجره و مشكلات معذورين، مسئله نذر و موارد ديگر.
16. پرهيز از نقل موارد اختلافي و اقوال غير مشهور.
17. نظارت و كسب اطمينان از احرام زائران، و همراهي و راهنمايي آنان در طول انجام اعمال واجب.
18. همراهي زائران و راهنمايي و نظارت در انجام عمره مفرده تكراري يك بار با اِعلام قبلي.
19. نظارت بر انجام مناسك سالمندان و معذورين در انتخاب راه آسان براي آنان.
20. شناسايي افراد لايق براي تشكيل گروه ارشاد از ايران.
21. برنامه ريزي از ايران براي تكميل فرم هاي مراقبت اعمال.
22. با پايان گرفتن اعمال و به سرآمدن سفر و همزمان با ترك شهرهاي مدينه و مكه برنامه ريزي براي زيارت و طواف وداع.
* ج. اسرار و معارف حج
از آن جائي كه روحاني قبل از انجام سفر و در طول سفر همواره با زائر در ارتباط است و اين سفر يكي از بهترين و با اهميت ترين خاطرات براي او خواهد بود، براي معرفي بهتر و بهره برداري
--[17]--
صحيح تر از اين سفر بجاست كه از آغاز سفر با برنامه ريزي حساب شده اسرار و معارف حج را در فرصت هاي مناسب به صورتي زيبا و شيرين به گونه اي بيان كنيم كه در اعماق وجود او مؤثر افتد. مهم ترين محورهايي كه مي توان در مورد آن بحث كرد عبارتند از:
1. بيان اهميت حج.
2. سابقه تاريخي تأسيس خانه كعبه.
3. داستان زندگي حضرت ابراهيم خليل.
4. اشاره اي به توكل و ايثار حضرت هاجر و فرزندش اسماعيل.
5. اشاره به فلسفه و اسرار طواف، سعي، تقصير و ساير اعمال.
* د. آشنايي با تاريخ و اماكن
به خاطر استفاده بهتر از اطلاعات تاريخي، توصيه مي كنيم عزيزان روحاني قبل از سفر براي اين بخش حداقل يك كتاب را مورد مطالعه قرار دهند و در صورت امكان از جاهاي لازم آن يادداشتي همراه خود داشته باشند، تا هنگام زيارت اماكن مورد بهره برداري قرار دهند و در مورد سؤالات احتمالي زائران از قبل جواب داشته باشند. به خصوص در مواردي كه كمتر مورد توجه قرار مي گيرد، مانند شهداي فخ، بدر، ربذه، خيبر، غدير و امثال آنها.
مهم ترين محورهايي كه در مورد تاريخ و اماكن توصيه مي شود:
1. معرفي اجمالي شبه جزيره عربستان از نظر جغرافيايي و اطلاعاتي كلي در مورد آثار و اماكن اسلامي مكه و مدينه.
2. توضيح كامل پيرامون اماكن زيارتي پيش از موعد مقرر زيارت محل هاي مزبور.
--[18]--
3. شركت در آموزش ويژه اماكن و آثار اسلامي در مكه و مدينه.
4. انتخاب وقت مناسب با توجه به شرايط زائران براي زيارت و ديدار از اماكن تاريخي.
5. توصيه به نوشتن خاطرات و يادداشت مطالب مهم در طول سفر.
6. حتي الامكان توجيه و توضيح براي زائران پيرامون اماكن مكه و مدينه از روي نقشه.
7. معرفي و زيارت قبور بزرگان و اولياي خدا در قبرستان بقيع براي بانوان از راهروهاي شمالي بقيع و روبه قبله.
8. زيارت بزرگان در قبرستان ابوطالب براي آقايان از پشت پنجره ها و در داخل قبرستان.
9. در منطقه اُحد به خاطر جلوگيري از ازدحام و استفاده همگان از فضاهاي جلوي قبور شهدا، ابتدا در كنار اتوبوس ها توضيح لازم درباره شهداي اُحد براي زائران داده شود، و خواندن زيارت نامه در جلوي قبرستان.
10. ذكر شهداي فخ و اشاره به بدر، ربذه، خيبر و غدير در حد امكان و در اوقات مناسب.
11. توجيه بانوان نسبت به اماكن داخل مسجدالنبي (ص) جهت استفاده هنگام تشرف.
12. تشرف دسته جمعي همراه با زائران در هفته اول جهت زيارت و آشنايي با آثار اسلامي به جاي مانده از صدر اسلام و شركت در نماز جماعت.
--[19]--
* هـ . مسائل اخلاقي و تربيتي
در سفر حج، بر خلاف عمره، به خاطر كثرت جمعيت، زمان كوتاه انجام اعمال و ناتوان بودن اغلب زائران از يك طرف و از سوي ديگر اعمال طاقت فرساي عرفات، مشعر و مني گاهي شرايطي ايجاد مي شود كه عموماً به تنش و درگيري در كاروان مي انجامد و همه ساله شاهد آن هستيم. اين مسئله در بين افراد مُسِن و ناتوان و عصبي بيشتر ملاحظه مي شود. روحاني موفق در اين موارد با آمادگي قبلي مي تواند در برقراري آرامش و رفع مشكلات حرف اول را بزند. در اين جا به مهم ترين نكاتي كه رعايت آنها مي تواند از آغاز سفر زمينه اين گونه حركات منفي را خنثي كند اشاره مي كنيم:
1. حسن معاشرت با زائران در طول سفر.
2. احترام قائل شدن براي كليه زائران و عدم تبعيض ميان آنان در روابط و برخوردها.
3. بردباري كردن در برخورد با مشكلات به خصوص هنگام تندي كردن افراد ناتوان و عصبي.
4. رعايت نظم و انضباط در انجام وظايف.
5. حضور مرتب در جلسات.
6. برخورد عاطفي و متواضعانه با زائران.
7. همراهي با زائران هنگام صرف غذا.
8. سركشي به زائران و پاسخگويي به سؤالات ايشان.
9. ايجاد آرامش در همسفران و رفع نگراني از آنان.
10. رعايت آداب معاشرت به ويژه هنگام صرف غذا.
11. پرهيز از برخورد تحقيرآميز با زائران.
--[20]--
12. چشم پوشي از خطاهاي زائران و تذكر پنهاني به آنان.
13. سعي در اصلاح ناهنجاري هاي اخلاقي زائران.
* و. مسائل سياسي و اجتماعي
1. معرفي كشور عربستان از نظر اداره سياسي و حكومت.
2. اشاره به پيشينه تاريخي آن، موقعيت روحانيون و علما و كيفيت اداره مملكت.
3. روابط كشور ايران و عربستان و موقعيت كلي كشور عربستان در بين كشورهاي اسلامي.
4. معرفي كوتاهي از مذهب در آن كشور.
5. پرهيز از بيان مسائل اختلاف برانگيز.
6. تبيين ديدگاه هاي امام راحل پيرامون حج ابراهيمي و حرمين شريفين.
7. تبيين نظرات امام راحل و مقام معظم رهبري درباره وحدت مسلمين جهان.
|